HET WASHOK

Maandag is het wasdag.
Dat weet je niet alleen: dat ruik je!
Hoe komt dat?

Audiofragment

Productie: Het Fotogenieke Geluid (www.hetfotogeniekegeluid.nl)

“Mijn naam is Theo Schouten, geboren op de Looijdijk in Oud-Maarsseveen en ik ben rondleider bij dit museum. Ik heb 75 jaar hier in het dorp gewoond. Op de foto is mijn kleding netjes, want het werk in het washok had ik altijd uitbesteed. Mijn hobby is het verzamelen van alles en nog wat. Een groot deel van mijn verzameling is de basis geweest voor de start van Streekmuseum Vredegoed.”

Wat ruikt het heerlijk!

Het fornuis in de hoek wordt gestookt met rijshout (dunne takken) of turf. Omdat het wasgoed in hete sop wordt gekookt, ruik je dit in het hele washok.
Is het wasgoed erg vuil? Dan wordt het op het wasbord stevig geschrobd. Vaak gebeurde dit met Klokzeep of Sunlight. Na het schrobben moest het wasgoed in schoon water worden gespoeld. Het hele washok ruikt dan heerlijk naar zeep.

Niet alleen voor de was

Het fornuis is eigenlijk gewoon een grote ijzeren pot. Die wordt niet alleen voor de was gebruikt!
In november wordt er een varken geslacht. Dan kookt de boerin een grote hoeveelheid water om het varken schoon schrobben. Dat gebeurt ook in het washok. Later wordt in het fornuis dan een grote hoeveelheid vlees gekookt. Het vlees dat overblijft na het feestmaal wordt ingemaakt.

Wringer en bleek

De natte was door de wringer. Die perst er heel veel water uit.
De witte was moet ook nog op de bleek. Dat kan door het op een rek in de zon te hangen, maar ook door het natte goed op het gras te leggen.

Wie wast beter?

Omdat alle vrouwen hun was op wasdag buiten te drogen hangen, weet iedereen in het dorp welke buurvrouw de schoonste, witste was heeft!

Strijkbout en mangel

Vóór de droge was de kast in gaat, moet er gestreken worden. De strijkbout wordt heet gehouden met een schep gloeiende kooltjes uit de kachel. Als je goed kijkt, zie je dat de strijkbout scharniert! De afgekoelde kooltjes worden omgewisseld voor de hete kooltjes uit de kachel.
Heb je weleens iemand lakens zien strijken? Dat is een hele klus. Gelukkig hebben we daar een mangel voor. De lakens worden twee keer dubbel-
gevouwen en dan door de mangel gedraaid. Zo worden ze keurig glad geperst. De uitdrukking ‘iemand door de mangel halen’ komt hier vandaan!